Mama Kivu steunt initiatieven van sterke vrouwen in Noord-Kivu, een regio in Oost-Congo die geteisterd wordt door een langdurig conflict. Volgens de website van de organisatie is het zelfs de gevaarlijkste plek ter wereld om vrouw of meisje te zijn. Maar de vrouwen in Noord-Kivu willen méér zijn dan alleen slachtoffer. Eén van hun projecten? Een voetbalclub! Dit artikel is een aanvulling op het interview in onze MERCIE ‘Sterke Vrouwen’.

Elien, de oprichtster van Mama Kivu, bezocht Oost-Congo voor het eerst op internationale vrouwendag in 2008. Deze dag werd in Congo gevierd met een défilé waarbij verenigingen die door vrouwen opgericht waren door de stad trokken. Enkele jaren later trok ze terug naar Kivu om de verschillende initiatieven van vrouwen te leren kennen.

Graben Sport

Daar leerde ze Jocelyne kennen, een hoogopgeleide vrouw en alleenstaande moeder. Jocelyne heeft een passie voor voetbal en richtte zelf een vrouwenvoetbalploeg op: Graben Sport. Jammer genoeg bevond de enige vrouwploeg “in de buurt” zich zeventig kilometer verderop. Met de steun van Mama Kivu kon Graben Sport een wagen aanschaffen en toch hun eerste match spelen.

“We doorprikken het idee dat sport enkel voor mannen is.”

Wat is er zo emanciperend aan voetbal? “Wel,” begint Elien, “vrije tijd is in de regio sowieso meer iets voor jongens. Meisjes worden dichter bij de moeder gehouden en moeten vaak helpen in het huishouden. Jongens hebben meer vrijheid en mogen buiten spelen en hebben meer toegang tot georganiseerde sporten.” Deze rolverdeling doorprikken is een eerste bevrijdende actie.

“Ten tweede is voetballen gewoon super ontspannend en krijgen de vrouwen er energie van.” En dat is nodig in Noord-Kivu, waar veel vrouwen te maken krijgen met seksueel geweld. Bij Mama Kivu maken ze daarom de cirkel rond: “we ondersteunen bijvoorbeeld ook FEPSI, dat vrouwen opvangt die daarvan slachtoffer zijn”, gaat Elien verder. “Om hen te helpen ontvingen we van WMH een grote hoeveelheid medische goederen.”

Seksueel geweld

FEPSI zet in op kwalitatief herstel van vrouwen na seksueel geweld. Naast fysieke hulp, bieden ze via Maison Ngulo opvang en opleidingen op lange termijn. Vrouwen die na het trauma niet meteen hun dagelijkse leven kunnen aanvatten kunnen er tot 5 jaar op verschillende diensten beroep doen: van eerste slachtofferhulp over sociale bemiddeling tot scholing.

Het centrum is opgericht door enkele verpleegsters die door de conflicten in de regio langdurig werkloos waren. Ze hielpen vrouwen gratis en bouwden zo naam en expertise op als opvangcentrum. Mama Kivu ondersteunt de vrouwen in dit centrum niet alleen door medische goederen te schenken die ze bij Belgische partners ophaalt, maar door schoolbeurzen en microkredieten uit te reiken.

Een van de vaardigheden die in Maison Ngulo wordt aangeleerd, is het vlechten van manden. Deze worden nadien verkocht (ook op hun website!) om de vrouwen te steunen en hen zo meer economische zelfstandigheid te geven. In combinatie met de microkredieten kunnen ze zelfs een kleine onderneming opstarten.

De werking van Maison Ngulo ligt Elien van Mama Kivu nauw aan het hart. “Jammer genoeg ben ik al even niet meer in Congo geweest”, zegt ze. “Ik ben namelijk bevallen van een dochter. Maar, ik kijk er absoluut naar uit om volgend jaar terug naar Noord-Kivu te gaan, Jocelyn te zien en de werking van Graben Sport, FEPSI en Maison Ngulo weer van dichtbij mee te maken.”