Fairtrade werkt!

Fairtrade wordt nog vaak gelinkt aan de kleinschalige verkoop van koffie en chocolade in wereldwinkels. Dat beeld moet echter bijgesteld worden: de verkoop van Fairtrade producten stijgt al jaren stevig en systematisch. Al blijven de wereldwinkels belangrijk, steeds meer ondernemingen springen mee op de kar van duurzame handel. Een faire minimumprijs en betere arbeidsomstandigheden staan daarbij centraal. We gingen op de koffie met Nicolas Lambert, directeur van Fairtrade België.

De eerlijke handel die Fairtrade voorop stelt, wil een directe impact realiseren: betere levensomstandigheden voor de producenten. Nicolas wijst erop dat deze boeren meer zijn dan “arme ploeteraars”. Ze zijn ondernemers en harde werkers met creatieve ideeën.

“De boeren die we steunen zijn ondernemers en harde werkers met creatieve ideeën.”

Voortdurende sensibilisering is minstens even belangrijk voor Fairtrade. De organisatie ziet zichzelf als een bruggenbouwer tussen de verschillende partijen: politici, industrie, NGO’s en consumenten. Fairtrade wil een pioniersrol vervullen en zoekt daarvoor naar pragmatische en werkbare oplossingen met alle betrokkenen.

Een koffieboer in Indonesië, © Amy Botta

Fairtrade is vooral een sociaal label met onder meer een verbod op dwangarbeid, kinderarbeid en discriminatie, maar ook vakbondsvrijheid, een gegarandeerd minimumloon, het recht op collectief overleg en een werkweek van maximum 48 uur. Hiervoor baseert Fairtrade zich op de normen van de Internationale Arbeidsorganisatie en vertaalt die in concrete standaarden.

Hoe werkt Fair trade precies?

Fair trade is een internationaal label voor eerlijke handel met het Zuiden. Je vindt het terug op voedingsproducten, textiel en cosmetica. Fair trade garandeert goede arbeidsomstandigheden en omvat een reeks milieucriteria. Het label biedt (financiële) ondersteuning aan de landbouwer en zijn gemeenschap. Voor organisaties van kleine boeren wordt een coöperatieve structuur opgezet zodat boeren hun producten op de markt kunnen brengen.

 

Problemen aanpakken bij de bron

“Vooral het begin van de productieketen moet gecontroleerd worden”, legt Nicolas uit. “Maar ook dan moet je de gehele context met realisme bekijken. Je kan bv. kinderarbeid principieel veroordelen, maar dan ga je voorbij aan de grondoorzaak: extreme armoede.” Vaak is er geen geld om kinderen naar school te sturen, soms ís er gewoon geen school of is er geen geld om seizoenarbeiders te betalen. Fairtrade probeert dan ook te lobbyen bij lokale overheden of werkt samen met andere NGO’s om meer scholen te voorzien of arbeidsomstandigheden voor de kinderen te verbeteren.

Steeds meer producenten kiezen zelf voor een in-house label: grote (chocolade)merken runnen eigen duurzaamheidsprogramma’s en voorzien hun chocolade van een eigen label. Nicolas: “Fairtrade heeft hier op zich geen probleem mee, onze beweging vraagt al dertig jaar dat grote merken hun verantwoordelijkheid opnemen.”

Een arbeider plukt koffie kersen in Indonesië, © Nathalie Bertrams

Toch is enige waakzaamheid aangewezen: soms gaat het om een top-down aanpak waarbij alle verantwoordelijkheid voor duurzame productie volledig bij de boeren wordt gelegd, of is het niet duidelijk hoeveel geld er naar de boeren gaat. Fairtrade pleit daarom voor transparantie en wil door open dialoog die producenten met een eigen label aanmoedigen om meer te doen.

“Fairtrade is deel van de oplossing voor complexe problemen van vandaag.”

Een modern en actueel verhaal

Naast sensibilisering van de producerende industrieën, zijn ook andere bedrijven, scholen en NGO’s steeds belangrijkere bondgenoten. Daar wordt ook veel geconsumeerd en dus probeert Fairtrade hen in beweging te zetten. Dat doen ze met Fairtrade@Work, een erkenning waarmee sterren worden toegekend naargelang het aantal productcategorieën dat men aankoopt en intern of extern promoot.

Al meer dan negentig grote en kleine Belgische organisaties en bedrijven zetten hier hun schouders onder. Het is een uitgelezen manier om hun maatschappelijk engagement zichtbaar en heel concreet te maken voor het eigen personeel, maar ook ten aanzien van klanten en leveranciers.

Wat zijn de grootste uitdagingen voor Fairtrade Belgium? Nicolas moet er niet lang over nadenken: “Zorgen dat we relevant blijven door te laten zien dat Fairtrade een deel van de oplossing is voor veel problemen van vandaag.” Sociaal ondernemerschap en de klimaatuitdagingen zijn voorbeelden van actuele thema’s waar Fairtrade eigenlijk al lang mee bezig is.

“Mensen goesting geven in een betere wereld, dat is de ambitie.”

Twee op de drie Belgen vinden dat ons consumptiegedrag anders moet, maar minder dan de helft denkt dat zijn of haar aankoopgedrag een impact heeft op de levensomstandigheden van producenten. “Mensen goesting geven in een betere wereld”, vult Nicolas aan, “dat is de ambitie.” Want in eerlijke handel kunnen we samen wel degelijk het verschil maken.

Fairtrade @ Wereld Missie Hulp

Wie bij WMH werkt of op bezoek komt, kan genieten van een lekker kopje Fairtrade koffie of thee. We hebben namelijk het charter ‘Fairtrade@work’ ondertekend. Daarmee beloven we om zoveel mogelijk voor Fairtrade producten te kiezen op de werkvloer. Fairtrade Belgium beloonde onze inzet met een Fairtrade Award met twee sterren.

Naast de standaard koffie, thee en suiker in onze refter, kiezen we ook tijdens een deel van onze evenementen voor Fairtrade, door eerlijke wijn, chips en fruitsappen aan te kopen. Verder hebben we een Fairtrade ambassadeur aangesteld binnen onze organisaties die bekijkt hoe we ons in de toekomst nog meer kunnen engageren.

Wat kan je als WMH-sympathisant doen?

Fairtrade focust zich niet op de activisten die al helemaal overtuigd zijn van hun verhaal. Het grootste potentieel zit bij de mensen die ze nog over de streep moeten trekken. Daar helpen we als partner dan ook graag een handje bij!

Als individuele consument kan je eigenlijk veel doen: je kan zelf Fairtrade producten kopen, die vaak niet duurder zijn dan andere. Je kan kiezen om dat in een Wereldwinkel te doen, maar evengoed in de supermarkt en daarmee een signaal te geven. En op je eigen werkvloer of binnen de organisatie waar je vrijwilligerswerk doet, kan je de aankoopdienst vragen om Fairtrade producten te kopen. Zo krijgen meer mensen goesting in een rechtvaardigere wereld waar we allemaal beter van worden.

Meer informatie over het Fairtrade label en de visie erachter vind je op www.fairtradebelgium.be.

Dit artikel is een online versie van het stuk dat verscheen in themanummer ‘Eerlijk Werk’ van ons MERCIE-magazine dat in april 2020 verscheen. Lees zeker ook onze andere artikels over projecten die te maken hebben met eerlijk werk.

Geen reactie's

Geef een reactie