In 2014 maakte ze haar intrede in de media bij Hautekiet op Radio 1. Nadien werd in diverse tv- en radioprogramma’s naar haar mening gevraagd. Yasmien Naciri is onderneemster, auteur, columniste én actief bezig met ontwikkelingsprojecten. WMH sprak met haar over hoe ze als vrouw de wereld van de ontwikkelingssamenwerking ervaart. Dit artikel is een aanvulling op het interview in onze MERCIE ‘Sterke Vrouwen’.

Armoedebestrijding is een rode draad doorheen jouw activiteiten. Vanwaar deze interesse?

“Ik groeide op in armoede en dat riep veel vragen bij mij op. Door over het thema te lezen en erover in dialoog te gaan, stelde ik later vast dat armoede een groter maatschappelijk probleem is. Op deze aardbol leven, en daar niets aan doen? Dat kan er bij mij niet in.”

“Op verschillende manieren wil ik armoede tegengaan en maatschappelijke impact vooropstellen. Erover schrijven en spreken, en zo het thema onder de aandacht brengen, is voor mij de eerste stap. Én vervolgens zoveel mogelijk mensen bewust maken van het probleem en overhalen om iets te ondernemen, dat is mijn missie.”

“Op deze aardbol leven, en niets aan armoede doen? Dat kan er bij mij niet in.”

Door je mening op verschillende manieren te uiten werd je opgepikt door de media. Hoe is het om als jonge vrouw in die wereld terecht te komen?

“Het valt me op dat het publiek bekende vrouwen beoordeelt op hoe ze eruitzien, en minder op welke boodschap ze overbrengen. Hierdoor moet je continue opboksen tegen vooroordelen en dat is lastig. Ik sprak bij de radio over thema’s als ondernemerschap, jongeren en armoede. Nadien kreeg ik telkens commentaar over hoe ik eruitzag, mijn afkomst en mijn levensbeschouwing. Het gekke is dat ze me enkel horen op de radio, en niet zien.”

“Met de opkomst van sociale media zoals Facebook, Twitter en Instagram is dit sterk toegenomen. Het zijn broedplaatsen voor haatreacties. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen meer online kritiek krijgen dan mannen, en zeker vrouwen met een migratieachtergrond. Dat ervaar ik ook in de praktijk.”

Moet je als vrouw je standpunten harder verdedigen?

“Absoluut. Mensen nemen je als vrouw vaak minder serieus. Ze denken dat je niet weet waarover je spreekt en bijgevolg geloven ze je minder snel. Als een bekende man foute informatie deelt of een flater begaat, komt hier weinig reactie op of vergeten we het sneller. Doet een vrouw dat, dan is haar carrière voorbij. Daarom onderbouw ik mijn standpunten steeds zo goed mogelijk.”

Je schrijft over armoedebestrijding, maar richtte ook Amana vzw op om er iets concreet aan te doen. Wat doet jouw organisatie?

“Ons doel is om jongeren te mobiliseren tegen armoede. We delen voedselpakketten uit en betalen slaapplaatsen voor daklozen in Antwerpen en Brussel. Een heldendaad is het niet, daar ben ik me van bewust. Het is namelijk geen structurele oplossing tegen armoede, maar het is wel nodig.”

“Ons doel is om jongeren te mobiliseren tegen armoede.”

“In mijn zoektocht naar een oplossing op lange termijn startten we projecten in Marokko. In eerste instantie ondersteunden we weeshuizen met kleding, boeken, keukenmateriaal en speelgoed. Nu renoveren we scholen en bouwen we waterputten.”

Jullie zijn actief in België en Marokko. Is er een verschil in aanpak?

“In België bieden we enkel noodhulp en komen we niet tot structurele hulp. In Marokko lukt dit wel, dat is het grootste verschil. Hier een daklozencentrum uitbouwen met opvang en ondersteuning voor mensen in armoede op lange termijn, daar droom ik van. Jammer genoeg is België erg bureaucratisch, en met zo’n grote onderneming bots je snel op enkele muren.”

“Tijdens een familiebezoek in Marokko merkte ik dat ondernemen daar makkelijker is. Je kan snel starten met een project zonder veel obstakels en dat heeft mijn goesting geprikkeld. Anderzijds is er in Marokko veel corruptie en komt financiële hulp van de overheid niet altijd juist terecht, dat bemoeilijkt onze werking. Sommige scholen krijgen bijvoorbeeld subsidies voor renovatiewerken, maar het materiaal blijft steken bij de tussenpersonen.”

Verwacht je in België dat de overheid oplossingen biedt tegen armoede? 

“Ik geloof dat structurele oplossingen van de overheid moeten komen, in België én in Marokko. Maar de realiteit leert ons dat dit niet gebeurt. Er zijn nog steeds veel daklozen in ons land en ook in Marokko zijn er talloze huishoudens die geen toegang hebben tot drinkbaar water.”

“We verwachten actie van de overheid, maar er gebeurt te vaak niets. Moeten we dan niets doen? Nee! Uit kritiek op de overheid en spoor hen aan om iets te doen. Neem daarnaast zoveel mogelijk het heft in eigen handen en geef het goede voorbeeld.”

Wat is de positie van de vrouw in Marokko en op welke manier betrekken jullie hen bij de projecten?

“In de regio waar wij actief zijn, zijn de taken voor mannen en vrouwen volgens traditionele genderrollen verdeeld. De mannen gaan werken, als er werk is, en de vrouwen zorgen voor het huishouden of maken tapijten. Onderschat het huishouden in zo’n land niet. Zonder de vrouwen is er geen water of eten. Ik vind de mening van de vrouwen dus belangrijker. Mannen voeren het bouwproject uit, maar de vrouwen beslissen mee waar bijvoorbeeld de waterleidingen of toiletten komen.”

“Zonder de vrouwen is er geen water of eten.”

“Ik geloof niet dat wij van buitenaf traditionele genderrollen moeten doorbreken. Ontwikkelingssamenwerking moet namelijk vanuit hun leefwereld tot stand komen, en niet die van ons. Ik wil de vrouwen niet verplichten om mee te bouwen aan de scholen of hen opleiden tot bouwvakkers. Maar ik wil wel hun mening horen en daar met respect mee omgaan.”

“Vanuit die klassieke genderrollen betrek je hen het best. In die positie hebben ze een toekomst, want daar ligt hun economische meerwaarde binnen die gemeenschap. In de beginjaren van Amana had ik leuke ideeën, maar als er geen draagvlak is, moet je het los laten. Als je niet oplet, kan je met zo’n plannen de positie van de vrouw zelfs verslechteren.”

Hoe is het als vrouw om trekker van zo’n project te zijn? Is het belangrijk om een mannelijke collega aan je zijde te hebben?

“Het is niet altijd gemakkelijk als vrouw. Ik ben jong en Westers, én doordat ik een accent heb in het Arabisch nemen mensen mij niet altijd serieus. In Marokko neem ik mijn nonkels mee naar bouwprojecten om meer invloed te hebben. Mannen kijken sneller naar andere mannen bij het maken van afspraken, maar mijn nonkels maken dan duidelijk dat ik de beslissingsnemer ben.”

“Helaas is het op de bouwwerven ook niet altijd veilig als vrouw alleen. Het is een mannenwereld en er kunnen zich ongemakkelijke situaties voordoen of er volgen seksistische opmerkingen. Voor je eigen veiligheid is het dus – jammer genoeg – belangrijk om een man aan je zijde te hebben. Gelukkig zijn er meer positieve dan negatieve ervaringen.”

Hoe ziet de toekomst er nog uit?

“We zien in Marokko nog veel opportuniteiten voor Amana vzw. De organisatie blijft groeien en we bekijken hoe we die groei kunnen opvangen. En uiteraard zet ik mijn strijd tegen armoede ook in België verder met verschillende projecten.”

Bedankt voor het fijne gesprek, Yasmien!